Türk Meyhane tarihinin Afife Jale’si: Madam Despina…
Türkiye’nin ilk kadın meyhanecisi Madam Despina, 1919’da İmroz’da (Gökçeada) doğmuş. 15-16 yaşlarındayken ailesi İstanbul’a göçünce Despina Moda Teras Gazinosu’nda çalışmaya başlamış. 1946’ya kadar değişik yerlerde çalıştıktan sonra ilk meyhanesini Gayrettepe’de açmış. Meyhane’nin olduğu bina istimlak sonucu yıkılınca bir başka yere, 1970’li yılların ortalarında da Kurtuluş’taki bugünkü dükkana taşınmış. Daha sonra yanına bir ortak alarak 1990’dan itibaren meyhanecilikten elini çekmiş, mekânı bir süre ortağı işletmiş. Ercan ve Erdoğan Tekin kardeşler 1998 yılında ortağından devralmışlar. Ercan Bey’e adını aynen yaşatması ve mekânın salaş, otantik halinin aynen korunmasını vasiyet eden Madam Despina 2006 yılında vefat etmiş. Ercan Bey de bu vasiyetin gereğini yapmış. Meral Okay’ın, bu mekândan ilham alarak yazdığı ve Sezen Aksu’nun Deliveren albümünde okuduğu, ”Kur masayı Madam Despina, Kirli beyaz muşamba örtüleri ser” sözleri ile başlayan şarkıdaki “Beyaz muşamba örtüler” bile değiştirilmemiş. Madam Despina’nın bir başka vasiyeti ölümünden sonra mezarı başında Saadettin Kaynak’ın “Yalan” adlı şarkısının çalınması olmuş. Ercan Bey bu vasiyeti de yerine getirmiş.
İstanbul’da lokanta işleten 13 hanım, ortak bir oluşum gerçekleştirmişler ve adını Türkiye’nin ilk kadın işletmecisi Madam Despina’ya ithafen, ”Madam Despina’nın Yolu Platformu” koymuşlar.
Despina’nın Meyhanesi’ndeki ilginç bir ayrıntı da şu: rezerve masalara “rezerve” levhası konmuyor. Onun yerine boş şarap şişeleri konuyor. Ercan Bey bunun eski bir meyhane adeti olduğunu, bu adeti devam ettirdiklerini söyledi.
Unesco, 2003 yılında, ”somut olmayan kültür mirasının korunması” amaçlı bir karar almış. Ercan Bey, 600 yıllık geçmişi olan meyhanelerinin de yaşayan kültür mirasının bir parçası olduğunu düşünüyor. Bu amaçla hazırladığı projeyi bakanlığa sunmuş. Ayrıca, Avrupa’nın önemli kentlerinde meyhane açmayı düşünüyor, meyhane ve rakı kültürünü Avrupalıya tanıtmayı amaçlıyor.
Despina’nın Meyhanesi’nin spesiyalleri Rum pilakisi ve ciğer. Pilaki soğuk meze olarak geçiyor ama sıcak servis ediliyor. Ciğer ise yaprak ciğer formunda ve neredeyse buranın alametifarikası olacak kadar lezzetli ve meşhur.
Servis 12.00’de başlıyor, 24.00’de bitiyor. Her akşam saat 20.00’de canlı saz başlıyor ve klasik Türk müziği çalıyor.
Başarı sırrı müşteri odaklı hizmet, mutfağın kalitesi ve personelin sık değişmemesi olarak gösteriliyor. En eski çalışan 35 yıldır servisteki Zülal Şişman.
Adres: Açıkyol Sokak No. 9 Kurtuluş İstanbul
Telefon: 0212 2473357
